Cấu thành tội phạm của tội Hiếp dâm

Trong những năm gần đây, tội phạm hiếp dâm xảy ra ngày càng nhiều, trên thế giới đã xảy ra không ít những vụ hiếp dâm gây rúng động dư luận. Tại Việt Nam, tội phạm hiếp dâm đang trở thành một vấn nạn, không chỉ gây tổn hại về danh dự, sức khỏe thậm chí là tính mạng của người bị hại mà nó còn gây nên những tổn thương sâu sắc về tâm lý của nạn nhân và gia đình của họ. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, tội hiếp dâm được quy định tại Điều 111 BLHS sửa đổi, bổ sung năm 2009 (Điều 141 BLHS 2015). Hình phạt của tội phạm này được quy định tương đối cao, khoản 1 của tội này đã có khung hình phạt từ 2 đến 7 năm.

   Cấu thành của tội hiếp dâm như sau:

            1. Về chủ thể của tội phạm

            Chủ thể của tội phạm phải đạt đến một độ tuổi nhất định và phải có năng lực nhận thức và điều khiển hành vi của mình. Đối với tội hiếp dâm, chủ thể của tội phạm phải từ 16 tuổi trở lên. Theo quy định của pháp luật hình sự thì không có văn bản nào thể hiện chủ thể của tội hiếp dâm chỉ là nam mà pháp luật chỉ quy định “người nào dùng vũ lực…”. Nhưng theo thực tiễn xét xử ở nước ta thì chủ thể của tội phạm này thường được xác định là nam giới, nữ giới nếu có là chủ thể của tội phạm thì chỉ có thể ở dạng đồng phạm như người tổ chức, người xúi giục hoặc người giúp sức. Tuy nhiên, vấn đề về chủ thể của tội phạm hiếp dâm hiện nay vẫn còn nhiều quan điểm, chúng tôi sẽ bàn về vấn đề này trong một bài viết sau.

            2. Khách thể của tội phạm

Là quan hệ nhân thân mà nội dung là quyền tự do tình dục của con người. Đối tượng tác động là người phụ nữ. Về vấn đề bị hại của tội hiếp dâm chỉ là phụ nữ hay có thể là cả nam giới, hiện nay cũng đang có nhiều ý kiến trái chiều, về vấn đề này chúng tôi cũng xin được bàn trong bài viết kế tiếp.

3. Mặt khách quan của tội phạm

Về hành vi khách quan của tội phạm này, có hai chuỗi hành vi khách quan:

+ Thứ nhất là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệđược của nạn nhân hoặc dùng thủđoạn khác;

+ Thứ hai là giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái ý muốn của nạn nhân (theo quy định của BLHS 2015). Hành vi giao cấu hay hành vi quan hệ tình dục khác được coi là trái với ý muốn của nạn nhân khi hành vi đó không được nạn nhân đồng ý, chấp nhận.

Tội phạm hoàn thành khi cả hai chuỗi hành vi trên được thực hiện.

4. Mặt chủ quan của tội phạm

Lỗi trong tội phạm này là lỗi cố ý trực tiếp. Tuy nhiên, thực tiễn xét xử cũng có một số trường hợp khó xác định sự cố ý hiếp dâm của người phạm tội. Thông thường, người phạm tội bào chữa rằng mình không có ý giao cấu với nạn nhân mà chỉ có ý định trêu gẹo trong những trường hợp người phạm tội mới có hành vi dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc dùng thủ đoạn khác nhưng chưa giao cấu được, cùng lắm là người phạm tội  chỉ nhận có hành vi làm nhục, với những trường hợp này việc chứng minh sự cố ý của người phạm tội là khá khó khăn.

Trên đây là một số thông tin cơ bản về cấu thành của tội hiếp dâm, tuy nhiên thực tiễn xét xử tội phạm này hiện nay đang gặp phải một số vướng mắc từ việc xác định chủ thể của tội phạm cũng như nạn nhân của loại tội phạm này, về vấn đề này chúng tôi sẽ đưa ra phân tích trong bài viết kế tiếp.

Quý khách hàng hãy liên hệ với chúng tôi, Luật Việt Tín cung cấp dịch vụ tư vấn trong trường hợp cụ thể để giúp quý khách hàng bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình.